Uit de autobiografie van Doeke Wijgers Hellema 1766-1856
Doeke Wijgers is geboren in Wanswerd, als oudste zoon van de schoolmeester en organist. Een nogal strenge vader die veel te hardvochtig strafte. Doeke verhaalt over allerlei kattenkwaad. Op een dag gaat hij naar de kerk en kruipt met een vriendje naar de open ruimte tussen pleisterlaag en dak. Zijn voet schiet door het dak en er valt gruis op de grond…
Als Doeke 12 jaar is overlijdt zijn vader aan longvliesontsteking. Moeder is radeloos en zwanger. Alle hoop is op hem gericht en binnen 4 jaar wordt hij klaargestoomd om de rol van zijn vader over te nemen. In de tussentijd betaalt moeder uit eigen zak een vervanger. Doeke bespeelt het orgel vanaf zijn 13e en op zijn 16 wordt hij onderwijzer in Wanswerd. De jaren die volgen noemt hij de Gouden Eeuw van zijn leven. Tien jaar later wordt hij in Wirdum aangesteld tot onderwijzer, organist en koster. Zijn jongere broer Lykle neemt zijn werk in Wanswerd over.
Doeke Wijgers Hellema was dol op vissen. Hij beschreef een visplekje een paar kilometer van Wanswerd. Een moerassig meertje ten westen van Wanswerd met hoog opgeschoten riet ‘de Stirt Meer’ genaamd. Het bestaat nu niet meer.
In 1776 gaat hij als tienjarige op pad samen m
et vrienden. Met veel moeite slepen ze kilometers ver hun kleine bootje over dijken en dammen naar het meertje toe. Wat ze aantreffen is een paradijsje van poelen met schuwe watervogels en water vol vissen. Het meer was helder en ondiep, op de bodem groeiden waterplanten. Ze vangen snoek, baars en witvis. Een grote snoek binnenhalen vond hij best griezelig want het bootje was niet zo stabiel.
Vaak keerde hij terug om te vissen of om eieren te zoeken. Hij hoorde er de roerdomp, keek naar de wolken en hoorde spreeuwen ‘de schepper luidkeels loven’.
Later toen Doeke op leeftijd was en nog eens terugkeerde naar deze omgeving herinnerde hij zich het geluk van vroeger. Maar meer nog voelde hij verdriet omdat zijn dochter Grietje, wonende op de Hallummer Mieden, zo’n moeilijk leven had en veel te vroeg was gestorven. Daarom eindigde hij zijn autobiografie met deze woorden.
‘Va
n alle aardsche genietingen, van alle de aardsche genoegens, rijkdom eer en aanzien welke gedurende het leven ons deel is, zal dit de slotsom zijn.
IJdelheid der IJdelheden, het is al IJdelheid.’
meer weten? https://voorouders.jimdo.com/voorouders/doeke-wijgers-hellema/
25 oktober 2017 Margreet Nauta
Lyts Brussels Lof,
Onder deze ‘nijsgjirrige’ naam zullen op deze plaats diverse aspecten uit de historie van het dorp Wânswert aan de orde komen.
We beginnen met het verklaren van de naam voor deze rubriek. (Klein)- Brussels lof was de naam van de schoolkrant van de School met de Bijbel in Wânswert tussen 1964 en 1985. Of zoals het op de schoolkrant zelf omschreven werd: “Min of meer officieel orgaan van de School met de Bijbel te Wanswerd (dorp)” met als toevoeging “verzorgd door zoveel mogelijk leerlingen”. De naam is in 1964 bedacht door het toenmalig hoofd van de school, Jan van der Berg (overleden op 9 april 2015). De naam is een samenvoeging van de bijnaam voor het dorp, Lyts Brussel, de groente Brussels lof (witlof) en de schoolkrant wilde een LOFzang van de kinderen zijn op het schoolleven en het dorp waar zij woonden.
De christelijke school is in 1983 bij de invoering van de Wet op het Basisonderwijs opgeheven.
April 2017 – Pieter van der Bij
Een aantal interessante verwijzingen naar ‘Oud Wânswert’
‘Min of meer officieel orgaan der School met de Bijbel te Wânswert’